Στις 23 Φεβρουαρίου του 1905, στο Σικάγο, μαζεύτηκαν ο εμποροράφτης Χίραμ Σάρεϋ, ο μεταλλειολόγος Γουσταύος Λέρ, ο ανθρακέμπορος Σιλβέστερ Σήλε και ο δικηγόρος Πωλ Χάρρις, για να συζητήσουν την ιδέα του τελευταίου να κάνουν ένα όμιλο, που να συζητάνε τα επαγγελματικά τους προβλήματα και να γνωριστούν περισσότερο. Έτσι δημιουργήθηκε ο πρώτος Ροταριανός όμιλος με τέσσερα μέλη.

Σαν υλοποιημένη ιδέα είχε τρομερή απήχηση στον κόσμο με αποτέλεσμα μια αλματώδη εξέλιξη.

1908: Στο Σαν Φραντζίσκο ιδρύθηκε ο 2ος όμιλος.
1912: Υπάρχουν ήδη 50 όμιλοι και την ίδια χρονιά καθιερώνεται σαν έμβλημα ο οδοντωτός τροχός.  
1913: Στο συνέδριο που έγινε στο Μπούφαλο των ΗΠΑ θεσπίζεται ο Ροταριανός Κώδικας Ηθικής, που αποτέλεσε τη βάση της επαγγελματικής εξύψωσης των ροταριανών και της αρχής του υπηρετείν.
1922: Το Ρόταρυ μεταπηδά από την Αμερική στην Ευρώπη και παίρνει την ονομασία ROTARY INTERNATIONAL. δηλαδή Διεθνές Ρόταρυ.
1935: Στο συνέδριο που έγινε στο Μεξικό θεσπίζονται οι 4 λεωφόροι δράσης και οι στόχοι των ροταριανών, για τις οποίες θα αναφερθούμε αργότερα.

–   Την τήρηση κανόνων χρηστότητας και ευσυνειδησίας στην άσκηση κάθε επαγγέλματος και εργασίας.

–   Την αναγνώριση της αξιοπρέπειας σε κάθε χρήσιμη απασχόληση και την εξύψωση του επαγγέλματος του καθενός ώστε έτσι να εξυπηρετείται καλλίτερα το κοινωνικό σύνολο.

–   Να εφαρμόζεται το ιδεώδες του υπηρετείν από κάθε ροταριανό στην προσωπική του ζωή, στο επάγγελμά του και στις κοινωνικές του σχέσεις.

–   Τη διεθνή αμοιβαία κατανόηση και καλή θέληση και την αγάπη για την ειρήνη, με τη δημιουργία εγκάρδιων σχέσεων σ’ όλο τον κόσμο.

–   Την 2470 Ροτ. Περιφέρεια, που απαρτίζεται από αμιγώς Ελληνικούς Ομίλους. Γεωγραφικά είναι στην νότιο Ελλάδα.

–   Την 2481 Ροτ. Περιφέρεια, που περιλαμβάνει Ελληνικούς Ομίλους από τη Βόρεια Ελλάδα, τα νησιά του Βορειανατολικού Αιγαίου, Βορείου Ιονίου, μαζί με τη Σερβία-Μαυροβούνιο, το Κόσσοβο και τη FYROM. 

Κάθε όμιλος διοικείται από Δ.Σ. και έχει τον δικό του πρόεδρο. Η περιφέρεια πάλι διοικείται από τον Ροτ. Διοικητή και το επιτελείο του. Το Διεθ. Ρόταρυ έχει ένα Πρόεδρο και τους αξιωματούχους του. Έδρα του διεθνούς ρόταρυ είναι η Ζυρίχη και το Ιλλινόις των ΗΠΑ. Κάθε χρονιά εκλέγεται νέος πρόεδρος του Δ.Ρ και προέρχεται συνήθως από διαφορετική χώρα.

Οι διοικητές των περιφερειών προέρχονται από ομίλους της περιφέρειάς τους. Την τρέχουσα περίοδο για παράδειγμα Δ/της της 2481 Πρ.Δ.Ρ. είναι ο Πάνος Θεοδωρόπουλος, από τη Θεσσαλονίκη.

Στην εκατονταετή πορεία του Ρόταρυ καθιερώθηκαν ορισμένες αρχές λειτουργίας και δράσης των ομίλων. Μια απ’ τις πιο βασικές, είναι οι τέσσερις Λεωφόροι Δράσης κάθε ομίλου:

Α.  Λεωφόρος εσωτερικής δράσης  | Β.  Λεωφόρος επαγγελματικής δράσης

Γ.  Λεωφόρος Κοινωφελούς δράσης  | Δ.  Λεωφόρος Διεθνούς δράσης

Α. Εσωτερική Δράση

Τι κάνει κάθε Όμιλος; 
Σε μια προκαθορισμένη μέρα της εβδομάδος πραγματοποιείται η συνεστίαση. Πριν την έναρξή της, απαγγέλλεται η προσευχή η οποία για τον Όμιλό μας είναι η παρακάτω:
Ευλόγησε Κύριε την αποψινή μας συνεστίαση , κάνε μας άξιους των δωρεών της αγάπης Σου και βοήθησέ μας να υπηρετούμε καλλίτερα τους συνανθρώπους μας.
Κατά τη διάρκειά της γίνονται ομιλίες, διαλέξεις, συζητήσεις, ανταλλαγή απόψεων και προτάσεων για μελλοντικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες. Η καλή, σωστή συνεστίαση είναι ο θεμέλιος λίθος για επιτυχία, και η παρουσία των ροταριανών βασική προϋπόθεση. Από τα μέλη κάθε ομίλου γίνονται διάφορες επιτροπές, με ξεχωριστό αντικείμενο δράσης. Με τον τρόπο αυτό ο όμιλος δραστηριοποιείται συνεχώς προσφέροντας. Οι συνεστιάσεις του ομίλου συμβάλλουν επίσης στη σύσφιξη των σχέσεων, αλλά και στην ανάπτυξη φιλικών δεσμών μεταξύ των μελών.  

Β. Επαγγελματική Δράση

Για τους ροταριανούς, κάθε επάγγελμα, κάθε ωφέλιμη απασχόληση είναι αξιοπρεπής. Στο κάθε επάγγελμα πρέπει να εφαρμόζονται ηθικές αρχές, γιατί μ’ αυτόν τον τρόπο εξυπηρετείται το κοινωνικό σύνολο και είμαστε χρήσιμοι στην κοινωνία. Ο ροταριανός οφείλει να είναι υπόδειγμα εργαζόμενου και επαγγελματία. Ετσι σταδιακά καθιερώνεται στις κοινωνίες το «Ευ ζειν», με βάση την ηθική και την αξιοπρέπεια. 

Γ. Κοινωφελής Δράση

Μπορούμε να την ονομάσουμε και φιλόπολη δράση. Προάγουμε τα προβλήματα της πόλης μας και βοηθούμε στην επίλυσή τους, με προτάσεις, με ενεργό δράση, με βραβεύσεις, με έργα κοινωφελούς χαρακτήρα. Εδώ το αντικείμενο δραστηριοποίησης είναι απεριόριστο. Λέγοντας και πιστεύοντας το ανιδιοτελώς υπηρετείν, ενεργοποιούμε την κοινωνική αλληλεγγύη.

Δ. Διεθνής δράση

Η δράση του Δ.Ρ. δεν έχει διεθνιστικό χαρακτήρα, δεν έχει δηλαδή τάσεις για αντικατάσταση των ιδιαίτερων Εθνικών, Πολιτικών, ή Κοινωνικών θεσμών με άλλους διεθνούς χαρακτήρα. Αντίθετα ενθαρρύνει τους λαούς να αναπτύξουν τους δικούς τους πολιτισμούς, βάσει της ιστορίας, των νόμων, της παράδοσης, των ηθών και εθίμων τους.
Το Ρόταρυ ενδιαφέρεται για την αλλήλογνωριμία και την άρση ή άμβλυνση των διαφορών, με ανάπτυξη φιλικών δεσμών, βελτίωση σχέσεων, προαγωγή της διεθνούς κατανόησης και κατ’ επέκταση της ειρήνης. Αναφέρονται μερικά από τα προγράμματα του Διεθνούς Ρόταρυ για να γνωρίσετε έστω και με την έννοια της πληροφορίας το τεράστιο έργο που γίνεται σήμερα και τις πραγματικά υπέροχες προσπάθειες των ροταριανών:

 

Ροταριανό ίδρυμα υποτροφιών,

Πρόγραμμα παγκόσμιας εξυπηρέτησης,
Health, Hunger, Humanity, Εξάλειψη Πολυομυελίτιδας,
Ανταλλαγή νέων και επιστημόνων,
Αδελφοποιήσεις,
Magic Grants, 
Προστατεύστε τον πλανήτη γη,
Νοσοκομείο χωρίς σύνορα.

Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ δήλωσε:

«Όλοι οι ορθώς σκεπτόμενοι άνθρωποι αναγνωρίζουν την ηθική και πνευματική αξία του Ρόταρυ».

Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Αθηναγόρας είπε:

«Αν όλοι οι κάτοικοι της Ελλάδος και της Τουρκίας ήσαν ροταριανοί τότε οι σχέσεις μεταξύ των δυο χωρών θα ήσαν ιδεώδεις».

Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος 2ος δήλωσε:

«Ο άνθρωπος πεινάει για αγάπη και αλήθεια. Το ανθρώπινο γένος διψάει για ελευθερία, δικαιοσύνη πραγματική και διαρκή ειρήνη. Είθε ο Θεός να βοηθήσει το Ρόταρυ στην ευγενική του προσπάθεια να υπηρετήσει την ανθρωπότητα».

Μαχάτμα Γκάντι:
«Το ρόταρυ δεν διδάσκει τίποτα καινούριο… Η ιδιοτυπία του είναι ότι δεν το επιδιώκει με θεωρητικούς αφορισμούς, αλλά με πρακτικές μεθόδους κάνει τους ανθρώπους να καταλάβουν ο ένας τον άλλο και να μειώσουν ή και να εξαφανίσουν ακόμα, τα εμπόδια που τους χωρίζουν».

Στη σύνταξη του καταστατικού χάρτη των Ηνωμένων εθνών το 1945 στο SAN FRANCISCO, συνεργάστηκαν 50 ροταριανοί μέλη αντιπροσώπων διαφόρων κρατών. Επτά (7) από αυτούς, ήταν οι αρχηγοί τους.

Ο εκάστοτε πρόεδρος του Δ.Ρ. υιοθετεί και ένα σύνθημα που αντανακλά τους σκοπούς του Ρόταρυ.

Ας δούμε ενδεικτικά λίγα από αυτά:

«Γεφυρώστε τα χάσματα», «Η καλή θέληση αρχίζει από σένα», «Πιστεύω στο Ρόταρυ, πιστεύω στο υπηρετείν», «Αξιοπρέπεια στον άνθρωπο», «Ας απλώσουμε το χέρι», «Το υπηρετείν ας φωτίζει το δρόμο μας», «Αληθινή ευτυχία είναι να βοηθάς τους άλλους», «Το Ρόταρυ Συμμερίζεται».

Η ιδεολογία του Ρόταρυ, όπως εξελίχθηκε και διαμορφώθηκε στα 100 και πλέον χρόνια ζωής και δράσης του:

Η συνεχής προσπάθεια των μελών του, για να επικρατήσουν στη ζωή ανώτερες αξίες, με τις οποίες διαπλάθεται η ηθική προσωπικότητα του ανθρώπου είναι το Ρόταρυ. Σαν τέτοιες αξίες, αναφέρεται η αυτοκυριαρχία, η φιλία, η αγάπη, η αβρότητα, η αρετή γενικότερα, η εξυπηρέτηση του πλησίον, η ανάπτυξη κοινωνικής αλληλεγγύης, η κατοχύρωση της ελευθερίας του ατόμου και ο σεβασμός της προσωπικότητας των συνανθρώπων μας. Το Ρόταρυ βοηθά τους ανθρώπους να βρουν τις ομοιότητες που έχουν μεταξύ τους και να γεφυρώσουν ή να αμβλύνουν τις διαφορές.

4 Η αγάπη μακροθυμεί, αγαθοποιεί, η αγάπη δεν φθονεί, δεν αυθαδιάζει, δεν επαίρεται, 
5 δεν ασχημονεί δεν ζητεί τα εαυτής, δεν παροξύνεται, δεν διαλογίζεται το κακόν, 
6 δεν χαίρει εις την αδικίαν, συγχαίρει δε εις την αλήθειαν, 
7  Πάντα ανέχεται, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει…
13 Τώρα δε μένει πίστις, ελπίς, αγάπη, τα τρία αυτά, μεγαλυτέρα δε τούτων είναι η αγάπη.